In het kort:

• Volgens president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank wordt 2021 een jaar met twee gezichten, na de zomer wordt het goed.
• Hij verwacht geen tsunami van faillissementen.
• Schuldeisers van bedrijven met hoge schulden maar een levensvatbare bedrijfsvoering dienen wel coulant te zijn.
• Daarmee bedoelt Knot nadrukkelijk ook de Belastingdienst.

Het is koud in Amsterdam. Grijs zijn de wolken boven de Amstel, maar wie vanuit het voormalige hoofdkantoor van Delta Lloyd over het water heen kijkt, ziet toch hoe heel in de verte de zon een amechtige poging doet om door te breken. Nog even geduld, maar het gaat lukken.

Precies zo kijkt Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, naar de economie. Nog even volhouden en de zon breekt door. Hij weet het zeker. ‘We hebben de komende maanden tot aan de zomer nog een hobbelig traject met vaccinaties en restricties – op en af misschien – maar na de zomer ziet het er gewoon heel goed uit.’

Knot ontvangt zijn gasten in het pand aan de Omval enigszins onwennig. Een jaar huist DNB er, maar vanwege de corona-uitbraak zijn de meeste medewerkers er nog nauwelijks geweest. Knot zelf ook niet. Het is duidelijk dat DNB zich er nog niet echt genesteld heeft. Kriskras staan er wat fleurige beelden opgesteld die het oude, lelijk grijze kantoorgebouw enigszins moeten aankleden. Ze zijn meegenomen van het Frederiksplein, waar het eigen DNB-complex grondig wordt herbouwd. Een mooie plek voor de sculptuur van druipend bladgoud, te zien op de marmeren trap naar de oude bestuurskamers, is er niet.

Een grondige verbouwing van de Nederlandse economie, zoals na de vorige crises, is niet nodig. De maatregelen om de bankensector gezonder te krijgen lijken zich te hebben uitbetaald en dankzij de bezuinigingen van het oude kabinet was er voldoende ruimte om de bedrijvigheid te stutten in coronatijd. Aan de discussie in Den Haag over de rekening van de coronacrisis wil hij niet meedoen. Als de steunpakketten maar worden beëindigd op het moment dat de pandemie over is, zijn er in Knots ogen vermoedelijk helemaal geen bezuinigingen nodig.

Knot vergelijkt corona met een meteorietinslag waarvoor niemand verantwoordelijk kan worden gehouden. Bedrijven die in de problemen zijn geraakt, hebben dat niet te wijten aan roekeloos leengedrag. Schuldeisers dienen dan ook coulant te zijn en daarmee bedoelt Knot nadrukkelijk ook de Belastingdienst. ‘Er staat nog voor ongeveer €16 mrd aan uitgestelde belasting uit. Als daar een paar miljard niet van binnen zou komen, hoeven we daar in het grote geheel der dingen niet al te dramatisch over te doen.’

Voor de pandemie begon gaf u de economie een negen. Hoe staan we er nu voor?

‘Een cijfer kan ik in ieder geval niet geven. Er zijn te veel factoren die de onderliggende kracht van de economie maskeren, met al die staatssteun links en rechts. Als ik vooruitkijk dan denk ik dat 2021 een jaar wordt met twee gezichten. Na de zomer ziet het er gewoon heel goed uit.’

Komt er niet een golf van faillissementen aan?

‘Dat is een neerwaarts risico. Hoe zien de bedrijfsbalansen er straks uit? Ja, dat zou ook nog wel eens kunnen meevallen. Ik ga zeker niet mee met apocalyptische scenario’s over een tsunami van faillissementen. Tot op heden is in economische zin alles meegevallen. Het tweede kwartaal van vorig jaar was een minder diepe dip dan we hadden geraamd; in het derde kwartaal was er een sterker herstel dan was geraamd; het vierde kwartaal kende ook weer een minder diepe dip. Het aantal faillissementen is lager dan we dachten, de werkloosheid, die blijft een beetje hangen rond het huidige niveau van 3,6%.’

‘Er zullen natuurlijk bedrijven zijn die hebben meegesurft op de generieke steunmaatregelen en eigenlijk niet meer levensvatbaar waren. Daarvan zullen we waarschijnlijk vanaf het derde kwartaal alsnog moeten constateren dat die kopje onder gaan. Maar voor veel bedrijven zal het na heropening relatief snel weer business as usual zijn. De categorie waar we het meest onzeker over zijn, is een soort van middencategorie. Bedrijven die als ze opengaan gewoon een levensvatbaar bedrijfsmodel hebben, maar die helaas zo’n schuld meetorsen dat de toekomstige winsten bijna geheel op zullen gaan aan de rentelasten van de schuld. Voor dat soort bedrijven zou ik er wel voor willen pleiten dat er met de schuldeisers om de tafel wordt gezeten. Ik zou dan tegen alle schuldeisers willen zeggen: geen dogma’s. Dan zou bijvoorbeeld ook de Belastingdienst kunnen afzien van zijn preferentiële status.’

Bron: FD.nl